Eerste team: Kater door Amstel

Op 2 november was het zover: de wedstrijd tegen de favoriet in de
klasse 4D van de KNSB: De Amstel.
Vooraf zouden we blij zijn geweest met 4-4 maar achteraf…..hadden we
een flinke kater door de kleine nederlaag die we niet verdiend hadden!
Er had veel meer ingezeten. Ziehier een verslag op bordvolgorde.

Aan bord 1 had Colleen Otten een tegenstander die te laat kwam maar
alle zetten van Colleen na haar 1.c4 snel en kordaat beantwoordde. Veel
gebeurde er niet en zo werd het een correcte remise.

Aan het tweede bord mocht ik het met zwart opnemen tegen Wim
Eveleens. Drie jaar geleden nog een 2100 + speler maar de laatste tijd
wat afgezakt naar 1900+. Hij opende ook met 1.c4 en probeerde mij
positioneel weg te drukken met een dubbelfianchetto. Resultaat: een
zwakke pion in mijn stelling en toenemende druk. Gelukkig speelde hij
iets te voorzichtig en kon ik mijn zwakke pion door een trucje oplossen
waarna ik nog wel wat minder stond maar uiteindelijk een vesting kon
innemen: ook een correcte remise.

Aan bord 3 speelde Frans Arp tegen Rik Konst die ruim 150 rating
punten ‘zwaarder’ is. Rik dacht waarschijnlijk: die Frans is klein bier. Hij
rokeerde als zwartspeler lang en speelde in drie achtereenvolgende
zetten f5, g5 en h5….Maar dan kent hij Frans toch niet: angst is hem
onbekend. Frans liet zijn koning op d1 en ging voortvarend op de zwarte
koning af. Frans won uiteindelijk een stuk, lette nog even goed op dat
een zwarte vrijpion niet doorliep en incasseerde het volle punt. Proost!!

Tja, bij Aad aan bord vier verscheen de eerste kater.
Zeg Aad, was het nu wel verstandig om donderdagavond intern te
schaken, vrijdagavond voor het combiteam te spelen en
zaterdagochtend meteen de bus in voor een partij tegen de Amstel in
Uithoorn?? Ach, wat stond Aad goed na de opening. Een mogelijk
eeuwig schaak ging hij uit de weg, ruilde de dames en bleef met een
pluspion over.
Kat(er) in het bakkie? Helaas, even niet opletten en tegenstander Theo
Hendriks dreigde mat, wat nog wel te pareren was maar toen liep er
pardoes een vijandelijke pion naar de overkant en Aad moest opgeven.

En wat gezegd van Sander op bord vijf? Hij drukte Carel Kok op
prachtige wijze weg, veroverde al doende een pion en toen… Het was
vreselijk om aan te zien: was San beneveld door de zwoele
Amsteldampen? Op jacht naar de schoonheidsprijs? Wij weten het niet
maar Sander offerde ineens een stuk met de bedoeling nog een tweede
stuk te offeren en dan de gladiolen. Maar de gladiolen bleken
brandnetels; de offers werkten net niet en Sander mocht een nul noteren
waar net als bij Aad toch minstens remise in gezeten had.

Aan bord 6 speelde Leo Nimzo-Indisch, bezorgde zijn tegenstander de
bekende dubbele c pion en ging deze belegeren.
De witspeler verdedigde zich echter handig en winst voor Leo zat er niet
in. Maar toch een plusremise.

Onze onvolprezen wedstrijdleider/wedstrijdlijder Paul Neering had een
merkwaardige partij aan bord 7. Zijn tegenstander Patrick van Lommel
deed wat beginners steeds wordt afgeraden: met de dame op
pionnenjacht gaan en de rest van de stukken niet ontwikkelen.
Eindresultaat: Patrick won niet eens een pion en al zijn stukken stonden
nog op de achterste rij. Smakelijk hapje dus voor Paul. En ineens was
het remise; Paul had dat maar gedaan omdat alle andere borden toen
nog in de plus stonden.

Aan bord 8 speelde Fer tegen Willem Hensbergen. Zeker een tactische
opstelling want Willem heeft de op één na hoogste rating van de Amstel
en dat zijn ruim 300 punten meer dan Fer. Had Fer zich moed
ingedronken? Hij speelde met zwart het Albins tegengambiet (1.d4, d5
2.c4,e5?!) . Hensbergen zat minzaam te glimlachen om zoveel
onnozelheid en hij keek meer naar andere borden na naar zijn eigen
bord. Maar Fer wist wat hij deed: zo’n 20 zetten theorie en daarna lachte
Willem niet meer. Er was een potremise stelling ontstaan. Heel goed Fer!

De Amstel 1 – Het Spaarne 1: 4,5 – 3,5

Auto schaakblues Ronde 8: De Wijker Toren 2 – Het Spaarne K1: 7 - 1

Afgelopen weekend was het weer zo ver, tijd voor de 8e en op een na laatste ronde van de zaterdagcompetitie. In het schaakdorp Wijk aan Zee speelde Het Spaarne K1 uit tegen De Wijker Toren 2. Op papier het sterkste team in Klasse 4E, dus de kans op een positief resultaat was klein. Maar het mooie aan schaken, is natuurlijk dat het soms raar kan aflopen.

De dag begon in ieder geval goed. Loek, Fer en Leo waren ruim op tijd aanwezig bij de verzamelplaats in Haarlem. Maar waar bleef Paul (Neering), onze rijder in bange dagen? Hij had een sluiproute geprobeerd, om een vervelende brug te omzeilen, maar kwam vast te zitten bij een vervelend paaltje. Het fietspad bood helaas geen uitweg, dus moest hij rechtsomkeert. Uiteindelijk arriveerde Paul een paar (5) minuten te laat. Ach, de schrijver heeft het dikwijls bonter gemaakt. Dus je hoeft je nergens voor te schamen hoor Paul!

Vol goede moed gingen we op pad, totdat het noodlot toesloeg. Al snel waren we beland in een uitzichtloze file. Onze opgebouwde tijdvoorsprong verdampte, van ruim een halfuur tot slechts enkele minuten voor aanvang. Tot onze schrik, waren we als enige van ons team gearriveerd. Waar is de rest? We waren in ieder geval aanwezig met 4 spelers, maar is dat genoeg voor een gelijkspel?! Gelukkig arriveerde Aad redelijk snel daarna. Zijn buschauffeur was zo vriendelijk geweest om hem voor de deur af te zetten, wat een service! Niet veel later was Colleen er ook. Maar waar waren Paul (Ruber) en Sander?

De wedstrijdleider van De Wijker Toren was gelukkig coulant, en liet onze wedstrijd een paar (5) minuten later beginnen. In dezelfde zaal van het Dorpshuis de Moriaan, speelde namelijk ook het eerste team van De Wijker Toren. Zij speelden tegen Messemaker 1847, een schaakclub uit Gouda. De spanning bij deze wedstrijd was groot, doordat beide teams in Klasse 2C (op dat moment) mede-koploper waren. Er stonden zelfs vier teams gelijk met elk 10 matchpunten, en een vijfde team met 9 matchpunten een matchpunt achter. Was onze wedstrijd dan minder belangrijk? Misschien een klein beetje. Maar degradatie ontlopen, door bordpunten bijeen te sprokkelen, of stiekem een matchpuntje mee te snoepen, is altijd fijn.

Grofweg een halfuur na aanvang, waren Paul en Sander ook van de partij. Het team was compleet. Van de partijen zelf heb ik helaas weinig gevolgd. Leo gaf aan dat hij als een krant had gespeeld. Kop op Leo! Doorbreek dat karma, talentvolle schaker! Paul Ruber begon met een tijdachterstand tegen het altijd optimistische aanvalskanon Arjan Wijnberg. Net als Leo, ging ook de stelling van Paul ten onder.

Colleen kwam goed uit de opening, de stukken van haar tegenstander waren helemaal naar achteren gedrukt. In een betere stelling, lukte het haar niet om het geduld te bewaren, met als gevolg een incorrect stukoffer. Schaken is soms hard, heel hard…

Paul (Neering) speelde een keurige partij. Hij stond lange tijd iets beter, waardoor Cas Kok veel tijd moest investeren. Een prima optreden als supersub, op bord 3! Waar het precies fout is gegaan, weet ik niet. Maar op een gegeven moment stond Paul zwaar onder druk. Dan is een fout helaas snel gemaakt. Volgende keer nieuwe kansen!

Fer stond lange tijd ok, maar een verkeerde paardzet gooide roet in de stelling. De tegenstander kreeg het initiatief, en bracht de stelling van Fer aan het wankelen. Een vervelend vorkje, zorgde uiteindelijk voor het laatste zetje.

Van de partij van Aad en Sander heb ik helaas niet veel meegekregen. Mijn eigen partij was, als ik heel eerlijk ben, totale tijdverspilling en niet de moeite waard. Zwart bouwde een solide stelling op, en smoorde elk initiatief in de kiem. Het resultaat was een volledig lamgelegde damevleugel. Regelrecht anti-schaak, maar gelukkig liet ik mij (mede dankzij de training van Pieter) niet opjutten: als mijn tegenstander niks doet, kan ik dat ook! En dat was dan ook precies wat er gebeurde, met een halfje als gevolg.

Ondertussen speelde het combiteam Het Spaarne-Heemstede in Haarlem hun laatste wedstrijd in Klasse 6B. Een wedstrijd om het kampioenschap, doordat zij als koploper met 10 matchpunten er 2 voorstonden op de concurrentie. Als speler van dit team, wilde Paul (Neering) graag bij de apotheose van deze wedstrijd zijn. Dus gingen we vroeg naar huis.

Aad bleef hierdoor als laatste matador over. Hij moest hard vechten in een iets minder eindspel, maar haalde uiteindelijk toch een halfje binnen. Mijn stem voor schaker van de wedstrijd heb je binnen Aad!

Deel 2: De zon dreigt te gaan schijnen! Ronde 6: Santpoort 2 – Het Spaarne K1: 2½ - 5½

Wat later op de middag, komt er in Santpoort onverwacht een heerlijke meevaller. Op bord 1, want nadat in eerder stadium de zwartspeler een winst heeft gemist, heeft onze Colleen een matnet geweven. Pardoes is de partij ten einde en uw teamcaptain ziet nog net dat de twee spelers opstaan achterin het zaaltje. Ik informeer bij Colleen naar het resultaat, in de hoop toch een halfje te mogen innen. Gewonnen zegt Colleen, echter zonder een glimlach. Dus nog maar eens informeren, met als antwoord dat zwart het matje niet zag aankomen, met als resultaat een vol punt voor ’t Spaarne.

Niet lang daarna kreeg Paul Ruber een remiseaanbod, omdat Menno ondanks zijn betere stelling niet zag hoe hij verder progressie kon maken. Dankbaar incasseerde Paul het halfje, waardoor er een kleine voorsprong op het scorebord verscheen.

En nog een meevaller! Op bord 3 probeerde Loek met een pion meer een toreneindspel te winnen. Theoretisch was het remise, maar het was nog vroeg in de middag. Loek is een expert in toreneindspelen, tegenstander is jong met wellicht minder kennis van het eindspel, de moeite waard om het te proberen. Juist… wederom een gelukje dat Jelle zich verslikte en het volle punt moest inleveren. Niet getreurd, deze jongen groeit nog wel door naar boven de 2000. Maar de tussenstand is plotseling zeer rooskleurig!! Twee plus een remise.

Snel terug naar Aad op bord 7. De versplinterde zwarte stelling kostte Henk Swier een volle kwaliteit, maar vocht zich voorbeeldig terug door met de Dame op b2 te nemen, terwijl wit niet meer de moeite had genomen om te rokeren. Even mocht zwart hopen dat er genoeg tactische kansen waren gecreëerd, maar Aad had alles gezien en wikkelde af naar een totaal gewonnen eindspel, met groot materieel voordeel. Nu gaat het snel, 3.5 punt uit 4. En toen Sander er een halfje aan toevoegde was sowieso een gelijkspel binnen.

Op bord 8 speelde Fer lange tijd als een halfgod met al zijn offers, maar gaat het niet mat, dan pakken ze je die status zomaar weer af. De witspeler de Bock moest wel rennen met de koning naar de damevleugel, maar mat ging het niet. Fer pakte materiaal terug, met beide spelers in hoge tijdnood voor de eerste tijdcontrole. Na het optrekken van de kruitdampen, stond er een gunstig eindspel voor Fer op het bord met een kwaliteit meer. Moegestreden liet Fer de touwtjes wat vieren, door inplaats van scherp door te spelen nu te kiezen voor rustige zetten. Wit kwam terug door met een eenvoudige combinatie de kwaliteit terug te winnen en remise voor te stellen. Precies op tijd, want hierdoor was de winst binnen.

Nog twee partijen onderweg. Frank Taylor op bord 5 die zijn centrum overwicht had uitgebreid naar een duidelijk voordeel. In plaats van lijdzaam toe te zien, besloot zijn tegenstander de knuppel in het hoenderhok te gooien. Offerde in het toreneindspel twee pionnen in ruil voor activiteit. En kwam nog gevaarlijk in de buurt van een remise. Frank, de gehele middag als een sfinx zittend achterin het leslokaal, gaf geen krimp en uiterst geconcentreerd haalde hij het volle pond binnen.

En Leo, tsjaa… Leo was inderdaad in grote tijdnood gekomen. Merkwaardig genoeg wel een stuk voor gekomen, door een onachtzaamheid van de witspeler. Maar door de tijdnood 4 zetten later gewoon weer ingeleverd, door een loper te laten insluiten. Om vervolgens een verloren eindspel inderdaad te verliezen. Na afloop een ontroostbare Leo, die vooral moeite had met bord nummer 2 (?!) Dat bord, daar wil ik niet meer op spelen aldus Leo. Brenger van `bad luck’.

Op naar de 8e ronde, thuis tegen KC 4 op zaterdag 16 maart!!!

Paul Neering

Santpoort 2 1792 Het Spaarne 1883
1. Jan Burggraaf 1957 Colleen Otten 2024 0 1
2. Mick Mulder 1738 Leo Littel 1802 1 0
3. Jelle van den Broek 1727 Loek Veenendaal 1918 0 1
4. Menno Schaefer 1793 Paul Ruber 1973 ½ ½
5. Douwe van Rees 1867 Frank Taylor 1883 0 1
6. Stefan Fokkink 1862 Sander Schilthuizen 1881 ½ ½
7. Henk Swier 1725 Aad de Bruijn 1891 0 1
8. Gijsbert de Bock 1663 Fer Mesman 1689 ½ ½

Deel 1: Het valt niet mee Teamcaptain te zijn Ronde 6: Santpoort 2 – Het Spaarne K1

Zaterdag, alweer ruim een week geleden, een gemoedelijke ontmoeting tussen schaakverenigingen Santpoort en ’t Spaarne. Gemoedelijk omdat uw verslaggever, tevens non-playing teamcaptain, weinig merkte van enige spanning aan beide kanten. Terwijl het toch een belangrijk duel betrof, vanwege de dure matchpunten die aan het eind van de middag op de overwinnaar lagen te wachten. Beide teams in de staart van de competitie van de 4e klasse KNSB, wat vroeger de promotieklasse heette te zijn van de NHSB.

’t Spaarne heeft het traditioneel moeilijk op dit niveau, maar weet zich telkens, met vlieg en kunstwerk, zich weer te handhaven met een team dat in de jaren weinig is veranderd. Wil het Spaarne 1 zich wederom verzekeren om volgend jaar in deze klasse te blijven spelen, was winst de enige uitkomst. Maar zoals gezegd, eerder timide dan getergd zette de Spaarne spelers zich achter het bord. Maar uw verslaggever had zich deerlijk vergist in de strijdlust van zijn/haar clubgenoten. Sommigen van ons vlogen erin met een enthousiasme, die bij mij de schrik om het hart sloeg.

Het mooiste voorbeeld was onze 8e bordspeler Fer Mesman, die in de opening van het Scandinavisch 3 pionnen (met zwart!) ertegenaan gooide, waar menigeen niet direct de compensatie van zag. Ook ik behoorde tot dat groepje. Als onze schaakgoeroe Pieter Roggeveen, die ons terdege heeft voorbereid op deze clash, erbij had gestaan dan was nekpijn het gevolg geweest van het `nee’ schudden. Tegenstander Gijsbert de Bock stak veel tijd in om de pionnen aan te nemen en kreeg vervolgens ook nog eens een kwaliteitsoffer om de oren. Voor de neutrale kijker prachtig om naar te kijken, maar zuchten en steunen vanaf mijn kant, dus tijd om verder te kijken.

Omhoog natuurlijk naar bord 7, net op tijd om te zien hoe Aad de Bruijn de zwarte stelling opblies met een tijdelijk pionoffer op e6. Dit omdat de sympathieke zwarte speler Henk Swier met een paar paard zetten van Pf6 naar Pg4, de opgestoomde pion op e5 terug probeerde te nemen. Daarmee overtrad hij de wet om in de opening niet twee keer met hetzelfde stuk te spelen, en moest daarvoor de prijs betalen om door te spelen in een versplinterde zwarte stelling. In eerste instantie zag dit er goed uit voor Het Spaarne, maar nog een lange weg te gaan.

Op naar Sander Schilthuizen, die met zwart uitzicht leek te hebben op een geïsoleerd pionnetje op de a-lijn. Sander had er flink druk op, maar Stefan Fokkink was niet onder de indruk en bleek in staat het materiaall gelijk te houden. Weinig onbalans, over een uurtje terugkomen om wat meer tekening te zien.

Eigenlijk hetzelfde op bord 5, tussen onze man Frank Taylor (b4) en Douwe van Rees. Alleen met het verschil dat Frank een zichtbaar duurzaam voordeeltje had opgebouwd, door duidelijk het centrum voor zich te winnen. Allemaal nog niet doorslaggevend, maar potentie voor de komende vervolg!

Paul Ruber van het ’t Spaarne trof een uiterst gemotiveerde Menno Schaefer tegenover zich. Paul, met de zwarte stukken, speelde de Siciliaanse zet c5 naar aanleiding op e4, en kreeg het Alapin (c3) op het bord. Al snel speelde Paul zijn geliefde zwarte loper naar veld g7, om daar na een ruil op e5, weer veilig terug te keren. Echter… door middel van een pionoffer werd dat verhinderd, waardoor wit tijd kreeg om Lh6 te spelen. Omdat zwart nog niet de tijd had genomen/gehad om kort te rokeren, moest Paul genoegen nemen om door te spelen met de koning in het midden. Dat zag er, ondanks het gewogen pionnetje, niet goed uit. Maar ook hier de stelling afwachten , het is nog niet gespeeld.

Ook bij Loek Veenendaal tegen het jonge talent Jelle van den Broek weinig verschil in stelling op het bord. De jeugdige van den Broek had vorig seizoen Paul Ruber met wit verslagen, dus Loek was vooraf gewaarschuwd Jelle niet te onderschatten, ondanks de rating van 1727.

Zo omhoog schrijven komen we bij bord 2, waar Leo Littel Mick Mulder tegenover zich vond. Geen damegambiet, uiteindelijk wel een damegambiet. Het feit was dat Mick vanuit de opening steeds wat prettiger stond. Dat vond Leo ook en dus stak de zwartspeler zeeën van tijd in de stelling om een gelijke stand te bereiken. Het mocht lange tijd niet baten, want de witspeler dreigde constant af te wikkelen naar een eindspel, met een pion voorsprong. Tijdnood zou hier een belangrijke rol gaan spelen, dat was wel duidelijk voor uw verslaggever.

En dan naar bord 1, onze topvrouw Colleen Otten in gevecht met Jan Burggraaf. Colleen heeft goed geluisterd naar onze schaakcoach PR en probeerde de lessen in praktijk te brengen. Het niveau (ik schrijf dit niet graag) gaat het begrip van de teamcaptain te boven, maar duidelijk is dat vorm van de dag, om te presteren, een vereiste is. De met wit spelende Colleen stond alras een grote kwaliteit achter (gedwongen offer Dame voor Toren en Paard) en leek te worden weggespeeld.

Eigenlijk formeerde ik een virtuele tussenstand met een nul op het eerste bord. Met de lastige stellingen op bord 2 en 4 erbij, oeff dacht ik… Dit zou wel eens een zware middag kunnen worden!

Pech of tijd voor puzzle rush training? Ronde 4: De Waagtoren 3 – Het Spaarne K1: 3-5

Na een goed begin in de 4e klasse KNSB, begint Het Spaarne een beetje spaak te lopen. De oorzaak is vooralsnog onduidelijk. Ontbreekt de vorm, heeft het geluk een dipje, of is het juist een combinatie hiervan?

Afgelopen week (20 november) is op chess.com een nieuwe spelvariant toegevoegd, genaamd `puzzle rush‘. Het spel bestaat uit het oplossen van zoveel mogelijk schaakopgaven in 5 minuten, waarbij elke opgave steeds moeilijker wordt. Het spel eindigt dus na 5 minuten, of eerder als je 3 fouten hebt gemaakt. Hetzelfde principe als bij de sport honkbal, waarbij je na 3 slagen uit bent. Hieronder staat een typische puzzle rush opgave:

Verschillende schaakgrootmeesters hebben zich ondertussen aan het spel gewaagd, waaronder de Amerikaanse grootmeester Hikaru Nakamura, de Nederlandse grootmeester Jorden van Foreest en de Canadese grootmeesters Eric Hansen en Aman Hambleton (Chessbrahs). De combinatie van tactiek, tijdsdruk, laagdrempeligheid en ranglijst maakt het zeer verslavend. Nakamura heeft bijvoorbeeld urenlang puzzle rush gespeeld op zijn stream, om uiteindelijk tot een topscore van 55 te komen.

Gelukkig is het voor een gratis lidmaatschap slechts mogelijk om puzzle rush een paar keer per dag te spelen. Maar het zien worstelen van grootmeesters op een stream, laat zien dat zij ook slechts mensen zijn, met Hikaru Nakamura een indrukwekkende buitencategorie.

De oplettende lezer vraagt zich nu waarschijnlijk af: wat heeft puzzle rush te maken met de externe schaakwedstrijd van Het Spaarne? Het zit zo, dat ik in mijn voorbereiding op deze wedstrijd tegen De Waagtoren 3, ben aangestoken door de puzzle rush hype. Na het bekijken van talloze streams van onder andere Nakamura en de Chessbrahs, heb ik geprobeerd om de topscore (26) van Aad te verbreken. Uiteindelijk strandde ik, na een beperkt aantal (gratis) pogingen, op 25 puzzels, net 1 opgave onder Aad.

Deze training/escapade heeft mij uiteindelijk de wedstrijd gekost, want door nog een paar (laatste) potjes puzzle rush te spelen, miste ik mijn laatst mogelijke trein van 11:50 uur. Waardoor ik pas rond 12:30 uur op Haarlem Centraal kon arriveren. Geen probleem als je om 13:00 uur moet spelen in Haarlem toch? Helaas speelden we deze ronde uit. Waar precies? Helemaal in Alkmaar. Het verzamelen om 12:00 uur was dus onmogelijk voor mij geworden.

Na telefonisch overleg met Paul, besloot ik om direct door te reizen met het openbaar vervoer, zodat de overige teamleden op tijd achter hun bord plaats konden nemen. Halverwege de treinreis gaf Paul aan dat hij graag zelf wilde spelen. Vandaar dat ik het schrijven van dit verslag op mij heb genomen. Sorry Paul voor het te bont maken!

Na een verkeerde afslag en vertraging op het waterkoude Amsterdam Sloterdijk, arriveerde ik uiteindelijk rond 13:45 uur op het Grand Café ’t Gulden Vlies, waar een lieftallige bardame mij de weg uitlegde naar de speelzaal. De speelzaal was hutjemutje vol, doordat 4 teams van De Waagtoren thuis speelden. Hierdoor heb ik de partij van Colleen tegen Paul Toepoel op bord 1 helaas niet zo goed kunnen volgen. Het nalopen van de overige borden geeft de volgende inventarisatie.

Op bord 2 speelt Leo tegen Klaas Jan Koedijk. Er ontstaat een ongewone Siciliaanse structuur met f3 en c3 voor Klaas Jan en een achtergebleven d-pion op d7 voor Leo. Het bord ernaast speelt Aad tegen Rob Freer. De pionnen van Aad op de damevleugel zijn verdampt na een vleugelgambiet, met als compensatie een licht ruimtevoordeel in het centrum en actief stukkenspel. Maar is het voldoende compensatie voor 1 pion? Aad probeert via Dg4 wat zwaktes uit te lokken op de koningsvleugel, maar zwart verdedigt de g7-pion koelbloedig met Kf7. De witte lopers van Aad schijnen door de stelling, maar de zwarte paarden op c6 en f5 houden de stelling bij elkaar. Aad gaat in de denktank. Hoe schakel je deze verdediging uit?

Frans speelt op bord 4 tegen David Baanstra. Er ontstaat een mobiel centrum, waarbij de koning van Frans nog gevaarlijk in het midden staat. Als compensatie heeft hij het loperpaar, maar de zwartveldige loper is zo opgesloten, dat die moeilijk kan deelnemen aan het spel. Op bord 5 heeft Frank de pionnenstructuur van Bert Buitink aangetast (geïsoleerde dubbelpion op de f-lijn), maar Bert heeft hiervoor wel compensatie gekregen in de vorm van een half-open g-lijn. Daarnaast voorkomt de tegenstander van Frank ook de breekzet c4 met b5, waardoor het creëren van tegenspel lastiger wordt.

Sander heeft op bord 6 een iets slechtere pionnenstructuur (3 eilanden) tegen Wim Nieland, maar lijkt met controle van stukken in het centrum voldoende compensatie te hebben. Hoe komt zwart nu verder? Misschien kan zwart de half-open b-lijn gebruiken, om druk te zetten op de witte b-pion?

Het lukt Wim uiteindelijk om de activiteit van Sander in het centrum te neutraliseren.

Van de stelling op bord 8 van Fer tegen Alex Albrecht begreep ik vrij weinig. Na een tegengambiet behaalt Alex met wit een pion op e5, tegenover de pion van Fer (zwart) op d4. De zwarte d-pion lijkt zwak, maar volgens Fer is de d-pion juist vaak erg sterk. Tja, je moet er iets van af weten, voordat je een door Morozevich gespeelde variant durft te spelen.

Als laatste speelt Paul op bord 7 tegen Ruud Nieuwenhuis. Paul heeft met een pion op e5 een licht ruimtevoordeel. De vraag is of Ruud deze (voldoende) kan ondermijnen, bijvoorbeeld via d6.

Dat probeert Ruud inderdaad, met als gevolg een achtergebleven d-pion. Hoe zet Paul hier druk op?

Ondertussen heeft de tegenstander van Fer een sterk paard op e4 gekregen. Fer dreigt hierdoor in de problemen te belanden. Een goed moment voor mij om even aan de spanning te ontsnappen, en de stad in te gaan. Niet spelen is inderdaad best stom. Na een korte stop in een muziekwinkel voor een stemvork, keer ik weer terug in de speelzaal. Op dat moment geeft Fer net op. In de slotstelling verliest hij geforceerd een stuk via een dubbele aanval.

De tussenstand is nu ½-1½, want de partij van Paul is in remise geëindigd. Het volgende fragment komt uit deze partij, en heeft wat weg van een puzzle rush opgave:

Na 22.Pxd5 Lxd5 23.Dxc6 Lxc6 24.Lxc6 Tad8 ontstaat de volgende stelling:

Hoe gaat wit nu verder? Paul accepteerde in deze stelling remise, maar is dat ook terecht?

Hoe staat de rest? Sander staat iets minder in een loper+paard eindspel, doordat wit met een b- en c-pion tegenover een zwarte a-pion een vrijpion heeft.

Frank moet opboksen tegen een sterk paard op e4 en een binnengeslopen dame op b2. Het ziet er erg lastig uit. Aad heeft daarnaast wat progressie geboekt. Maar de stelling van zijn tegenstander is nog steeds erg solide. Het is niet duidelijk hoe Aad de stelling kan kraken.

Net als Frank, staat Frans ook erg moeilijk. Hij wordt via de koningsvleugel belegerd, terwijl de koning nog steeds in het midden staat. Na Lg5 is de lange rokade voor Frans erg moeilijk geworden. Leo staat gelukkig wat beter. In een toren+paard tegen toren+loper heeft hij (mogelijk) een klein plusje vanwege de structuur.

Tijdens de analyse van de partij van Fer, hebben Frank en Frans de handdoek in de ring gegooid. Frans is na de korte rokade soepel opgerold. De partij van Leo eindigt in remise. Dit maakt de tussenstand nu 1-4. Maximaal een gelijkspel dus.

Ondertussen is Sander aan het verdedigen tegen een verre b-pion op b7. Hoe moet hij de dreiging b8(D) tegenhouden na La7?

Sander wint de h-pion, en geeft vervolgens zijn loper op voor de gepromoveerde b-pion. Met zijn paard wint hij op de koningsvleugel een aantal pionnen terug. Meer dan remise lijkt er helaas niet in te zitten, met als gevolg een tussenstand van 1½-4½…

De stelling van Aad is vereenvoudigd naar een gesloten stelling met D+T+L voor Aad tegenover D+T+P voor Rob Freer. De pionnen van zwart staan op de tegenovergestelde kleur van de loper. Dit maakt het lastig voor Aad om zijn loper een functie te geven. In tijdnood probeert Aad via Da6 de zwarte stelling binnen te komen. Hiermee wint hij een pion en wordt de tijdcontrole van 40 zetten behaald. Meer lijkt niet haalbaar, het paard op g7 is een goede verdediger van de basispion op e6.

De tegenstander van Aad zoekt ondertussen tegenspel via de h-lijn. Aad gaat weer in de denktank. Een koningsaanval via de breekzet f5 lijkt teveel te vragen van de stelling. Dus kiest Aad uiteindelijk om de toren op g2 te verdedigen via Df1. Er volgt een afruil van zware stukken, waarna het eindspel zwakke loper tegen sterk paard ontstaat, ruime compensatie voor een pion. Het lukt Rob Freer om de koning te activeren, en tegelijk het veld f5 vrij te maken voor het paard. Is dit eindspel wel remise te houden met wit? Zwart wint na Pxd4 de witte d-pion terug, en heeft nu een gedekte vrijpion! Aad ruilt de loper voor het paard. De tegendreiging van f5 neutraliseert de gedekte vrijpion, waarna het eindspel uitmondt in remise.

Colleen staat in een T+L eindspel met ongelijke lopers een pion voor. Het lukt haar om de zwarte koning af te houden met een toren op de 7e rij. Ze schuift de e- en f-pion langzaam naar voren, maar deze worden geblokkeerd door een loper op e5. Wat nu? Colleen activeert haar eigen koning, en loopt langzaam via de koningsvleugel naar de andere kant van het bord, op weg naar de zwakke pion van zwart op h6. De actieve koning creëert in combinatie met de toren en loper een matnet, waardoor de loper van zwart valt.

De eindstand is hierdoor net als de vorige wedstrijd 3-5. Een lichte teleurstelling, doordat De Waagtoren 3 beduidend zwakker was dan de vorige tegenstander (S.V. Botwinnik). Was het botte pech, of gewoon slechte vorm? De volgende wedstrijd zal het uitwijzen. Komende maand spelen we thuis tegen het sterke team De Amstel.

Loek

De Waagtoren 3 1834 Het Spaarne 1874 5 3
1. Paul Toepoel 1828 Colleen Otten 2073 0 1
2. Klaas Jan Koedijk 1751 Leo Littel 1831 ½ ½
3. Rob Freer 1865 Aad de Bruijn 1952 ½ ½
4. David Baanstra 1850 Frans Arp 1937 1 0
5. Bert Buitink 1869 Frank Taylor 1895 1 0
6. Wim Nieland 1869 Sander Schilthuizen 1881 ½ ½
7. Ruud Nieuwenhuis 1786 Paul Neering 1709 ½ ½
8. Alex Albrecht 1855 Fer Mesman 1715 1 0

Paard (x) e4, een mislukte opening en een Budapester Ronde 3: Het Spaarne K1 – Botwinnik 1: 3-5

Toen de middag naar zijn einde kroop, bood mijn tegenstander remise aan. Sympathieke vent. Het was een handig moment. Ik was verrast. Was hij blij met remise, of was het alleen maar, omdat zijn teamgenoten op het punt stonden partijen te winnen en met 2-6 de pleiterik zouden maken? Met 6 uit 3 aan de leiding in poule 4F!

Hij had La6xf1 gedaan en ik kon maar op één manier terugnemen: Kxf1. Het was een uur of vier en ik had nog twaalf minuten voor een zet of elf. Tegen mijn nieuwe gewoonte in om snel te spelen had ik veel tijd verbruikt om “zetten te zoeken” in een lastige stelling. Het was een stelling waarin ik als witspeler kon besluiten om de tegenstander hangende pionnen te bezorgen, maar anderzijds had zwart meer ruimte, mede door een “brutaal paard” op e4, ondersteund door pionnen op f5 en d5. Positioneel ziet dat er niet lekker uit, maar speel er maar eens tegen! Bovendien had ik 8 minuten tijdverlies opgelopen voor aanvang van de partij, omdat ik zonodig moest sporten. Uiteindelijk had ik dat paard – een halve middag tegenaan gekeken! – even voor het remise-aanbod van het bord geslagen (Pxe4), waardoor mijn tegenstander moest terugnemen met dxe4. Nemen met de andere pion (f5xe4) was geen optie, anders zou ik mijn op graniet bijtende loper op g2 hebben kunnen activeren naar h3, en dan zou er ook nog een paardje van f4 naar e6 hebben kunnen hoppen. Toekomstmuziek, nog lange niet, nog lange niet…..

Ik deed noodgedwongen een rondje langs de borden. Hoe stonden we er eigenlijk voor? Onze teamcaptain was zelf aan zet in een wedstrijd naast de onze, in het combiteam Heemstede – Spaarne.

Op bord 1 stond de beginstand op het bord, met een koning op e4. Blijkbaar had Colleen Otten verloren. We stonden dus met 1-0 achter. Laat op de middag liet Colleen zien wat er was gebeurd. 1 e4 e5 2 Lc4 Pf6 3 d4!? Tja, wat doe je daartegen? Uiteindelijk koos ze voor 3 ….Pxe4, verbruikte veel tijd voor haar eerste 10-15 zetten, en kwam de openingsproblemen eigenlijk niet te boven. Frustrerend!

In de twee minuten die ik erover deed om langs de borden te lopen, gehaast, gleed mijn blik een moment langs de stelling van Leo op bord 2 (in evenwicht, misschien met een lichte plus voor hem). Loek had een lekkere stelling, waarvan een engine zou zeggen: black is much better!Ik zag twee ver opgerukte zwarte pionnen op f- en e-lijn, wel een witte vrijpion op de h-lijn en witte torens eromheen. Maar wat deden die ertoe?

Ook Paul Ruber op bord 4 had een plus: loper en paard tegen een toren, ieder een toren ernaast. Nog wat pionnen op beide vleugels. Niet helemaal duidelijk, in ieder geval: slightly better!

Naast mijn bord zat Frank Taylor te zwoegen in een kansloos eindspel van ongelijke lopers, met een dame erbij. Zijn tegenstander had een vrije a-pion, ieder fgh-pion, en hield tegelijkertijd pion f7 in Franks kamp onder schot met Db7 en Lb3. Die pion was ook nog eens permanent gepend (Kg8). Kansloze missie voor Frank! Zoals hij na de partij zei: ik ben geen moment in de partij geweest. Dat is unlike Frank, en we mogen hopen dat hij een volgende keer weer die stabiele prijsvechter in zich laat bovenkomen die we de afgelopen seizoenen vaak hebben gezien.

Dan op bord 7: Aad de Bruijn. Had een goede stelling opgebouwd. Vlak na de opening bood hij zijn loper op f5 aan in een ruil met een wit paard op h4, maar de tegenstander versmaadde dat. Aad kreeg een mooi pionnencentrum (e5-d5) in ruil voor het dichtschuiven van wits koningsvleugel. Hij had zelf lang gerokeerd. Nu stond het ongeveer gelijk, of stond wit toch beter? Aad moest oppassen dat wit niet ooit een octopus op d6 zou krijgen. Ik zag zijn tegenstander monter Pe4 spelen (weer een peerd op e4, toeval?)

Tot slot Fer op bord 8. Er was een Budapester op het bord gekomen. Stelling in evenwicht schatte ik zo in en een kolfje naar zijn hand.

Terug bij mijn bord. Die 12 minuten die ik had waren er nu nog 10. Minder dan 10. Het tijdverlies irriteerde me. Nog een zet of elf te gaan. Ik had een lichte plus, omdat mijn tegenstander een geïsoleerde pion had en ik niet. Conclusie: 1-0 achter, en alleen Frank stond verloren. De stellingen van de overige teamleden stonden min of meer gelijk of beter (2x).

Afijn, ik nam het aanbod aan. Achteraf terecht. Het plusje was gebakken lucht. We bekeken de slotstand en het begin van de partij in de ruimte bij de bar. Biertje erbij.

Niet veel later bleek Frank de handdoek geworpen te hebben. Toen verscheen Loek opgetogen aan ons analysebord.

Gewonnen?

Ja, gewonnen.

Ik schudde hem de hand.

Daarna ging het toch mis. Fers partij werd remise (niet veel van gezien), maar Aad verloor (was er toch een wit paard zijn gelederen binnen gegaloppeerd?). Terug naar de speelzaal!

Daar ontstond enig rumoer toen de tegenstander van Leo remise claimde vanwege 3x dezelfde stelling. De partij werd nagespeeld onder toeziend oog van arbiter Joost Jansen. Inderdaad, 3x dezelfde stelling. De zwartspeler had die claim gemaakt op het moment dat die stelling voor de derde maal op het bord kon komen. Leo had zich vergist. Remise dus, – Leo baalde -, ofschoon de stelling slechts een klein plusje voor hem bevatte (slechte loper tegen “goed” paard) en daarmee kwam Botwinnik op een definitieve voorsprong: 4,5-2,5.

Alleen de partij van Paul Ruber was nog aan de gang. Hij had een ver opgerukte vrijpion op d7. De zwartspeler had een toren op d8 staan, en verder een gevaarlijke vrijpion op f3.

Daar stond weer tegenover dat Paul een pion naar a6 had doorgeschoven, lang geleden, vlak na de opening. Als hij nu Lxb6, ab6, a7 deed … Maar nee, dan had zwart in ieder geval eeuwig schaak met zijn andere toren: Tc1+ – Kf2 – Tc2+ – Kf1 – Tc1+. Weglopen naar h2 kon niet op straffe van pionpromotie (f3-f2). Uiteindelijk koos Paul voor een zetherhaling Ph5-f6+. Meer zat er niet meer in, vooral niet nadat hij rondom de veertigste zet zijn toren losjes naar d6 had laten glijden, en losliet, even de toren op d5 zette, – zijn tegenstander zag het – en toen gentlemanlike de toren toch maar op d6 terugzette. Td5 was misschien meer dan Td6 nog een zet geweest die winstkansen zou kunnen geven (voor even dacht hij een stuk te verliezen).

Derhalve: 3-5. Zonder van te voren al de handdoek geworpen te hebben, een nederlaag in deze klasse is toch ook een beetje ingecalculeerd.